Dönemin basınında Cumhuriyetin ilanı

Bundan tam 99 yıl önce bir devir kapanıp yeni bir dönem başladı. 29 Ekim 1923 günü Cumhuriyet ilan edildi. Yerli ve yabancı basın haberi büyük coşkuyla duyurdu.

Milli Mücadele döneminde çıkarılan Hakimiyet-i Milliye, Cumhuriyetin ilanını tam sayfa verdi. Manşette, devletin yeni yönetim şekli ve ilk cumhurbaşkanının fotoğrafı vardı. "Gazi Mustafa Kemal Paşa, dün gece 9'a çeyrek kala oy birliğiyle cumhurbaşkanı seçildi." ifadesi kullanıldı.

İkdam ve İleri gazetelerinin ilk sayfaları tarihi olayı duyurdu

Milli Mücadeleyi destekleyen gazetelerden İkdam ve İleri gazeteleri de yeni rejimi ilk sayfadan duyurdu. "Halk Fırkası toplantısında Gazi Paşa'nın önerisi kabul edildi, devletin şekli Cumhuriyet oldu" denildi.

Dönemin gazetelerinden Yunus Nadi'nin kurduğu Anadolu da, Yenigün Gazetesi de benzer bir başlıklar attı. Tanin ve Açıksöz Gazetesinde de haber ilk sayfada geniş yer buldu.

Vatan Gazetesi ise ilk cumhurbaşkanının aldığı oyları manşete çekti. "Gazi Mustafa Kemal Paşa, dün gece 9'a çeyrek kala oy birliğiyle cumhurbaşkanı seçildi." ifadesini kullandı.

Vakit Gazetesi 30 Ekim tarihli haberinde cumhuriyet coşkusuna geniş yer verdi. "Birinci reis-i cumhurumuz Mustafa Kemal Paşa'dır. İlk başvekaleti de İsmet Paşa yapacaktır." ifadeleri yer aldı.

Türkiye'nin ilk resmi haber ajansı olan Anadolu Ajansı da cumhuriyeti Fransızca bültenle dünyaya duyurdu. Bültende, Cumhuriyet'in ilan edilme süreci anlatıldı. Gazi Mustafa Kemal'in cumhurbaşkanı seçildikten sonraki konuşmasına yer verildi.

Yabancı basın ilgisiz kalmadı

Yeni rejimin ilanı, dış basında da yankı buldu. 30 Ekim 1923 tarihli NewYork Times Gazetesi haberi, "Ankara oyları Türkiye'yi Cumhuriyet yaptı; Kemal Paşa ilk cumhurbaşkanı seçildi." başlığıyla yayımladı.

The Guardian o zamanki adıyla Manchester Guardian ise haberi 31 Ekim'de sayfalarına taşıdı. Türkiye'nin monarşiden demokrasiye geçtiğine vurgu yaptı.

Daha sonra bayram olarak kutlanmaya başlanan cumhuriyetin ilanı, sonraki yıllarda da manşetleri süsledi. 

TRT