Kültürel sömürgeciliğe başkaldırı: İslam Düşünce Atlası

Düşünce tarihi yazımı projesi İslam Düşünce Atlası’nın yeni edisyonu, Doç. Dr. İbrahim Halil Üçer’in koordinatörlüğünde 200’ü aşkın araştırmacı, yazılımcı ve harita mühendisi tarafından tamamlandı.

14 asırlık İslam düşünce tarihi artık ulaşılabilir konumda. İlmi Etüdler Derneği (İLEM) tarafından Konya Büyükşehir Belediyesi'nin desteğiyle hayata geçirilen proje ilk olarak 2017 yılında tanıtıldı. Atlas, interaktif programlar taşıyan açık erişimli bir web sitesi ve 3 ciltlik kitaptan oluşmaktaydı. Yaklaşık 5 yıllık bir çalışma sonucunda tamamlanan yeni edisyon ile projeye özgü çıktılar genişletildi.

Güncellemeler ve ilavelerle geliştirilmiş web sitesi

Kapsamlı haritalar, grafikler ve videolarla desteklenen çalışmanın sonunda interaktif programlar taşıyan açık erişimli web sitesi (www.islamdusunceatlasi.org) tamamen güncellenerek mobil ara yüzleri oluşturuldu ve İslam Düşünce Atlası başlıklı altı ciltlik bir eser meydana getirildi.

2014 yılında başlayan proje düşünce tarihi açısından Avrupamerkezci gerekçelerle “yok hükmünde” sayılan bir dönemi, ayrıntılı bir biçimde gösteriyor. Biz de projenin koordinatörü Doç. Dr. İbrahim Halil Üçer’le bir araya gelerek projenin detaylarını sorduk. Üçer, çalışmanın çıkış noktası olarak İslam düşünce tarihini genel felsefe bilim tarihi içerisinde nasıl anlamlı şekilde konumlandırabiliriz sorusuna işaret ediyor.

[Haberin Podcasti için tıklayın]

“Yeni bir dönemlendirme çabası”

“İslam felsefe bilim geleneğinden söz etmek demek genel felsefe bilim tarihinin ikinci ana evresi hakkında konuşmak demek. Vaka böyle olsa bile halihazırda Avrupamerkezci eğilimler dolayısıyla ikinci evrenin genel felsefe bilim tarihi yazıcılığından dışlandığına şahitlik ediyoruz.” şeklinde konuşan Üçer, bu perspektifin düşünce tarihi açısından sorun yarattığını belirtiyor.

“Türkiye’de herhangi bir felsefe, biyoloji, matematik bölümünde okuyan bir öğrenci bu topraklarda felsefeye, psikolojiye, tarihe ya da matematiğe hiçbir katkının yapılmadığı fikriyle okumaya devam ediyor. Öncelikle bizim bu hafızayı kazanmamız gerektiği fikrinden doğdu bu proje.”

İslam Düşünce Atlası’nın ilk üç cildi yayınlandığında, Fransa, Almanya, ABD, Filistin, Lübnan, Mısır’ın aralarında bulunduğu ülkelerde çeşitli tartışmalara konu olduğunu söyleyen Üçer, bu ülkelerde Atlas’la ilgili okuma grupları, paneller ve konferanslar düzenlendiğini de ifade ediyor. 

TRT