ÇOCUKLAR NEDEN YALAN SÖYLER?
Bazen oyunlarına renk katmak bazen de gerçekleşmesini umdukları hayaller üzerine yalanlar söyleyen çocuklar büyüdükçe yalanın olumsuz sonuçlarını da öğrenmeye başlıyor. Peki tehlike çanları kaç yaşından sonra çalıyor?
29 Mart 2023 Çarşamba 14:03
Çocuklar yalanın başkalarına zarar verebileceğinden haberdar değil. Öyle ki okul öncesinde yalan, çocuğun gelişiminin bir belirtisi olarak kabul edilebiliyor. Yani yalan söylemesi çocuğunuzun kötü olduğu anlamına gelmiyor. Peki, çocuklar neden yalan söyler? Yalan söyleyen çocuğa nasıl yaklaşmak lazım? Okul öncesi Öğretmeni ve Eğitim Uzmanı Emine Özen ile çocuklarda yalan söylemeyi konuştuk.
"Çocuklar dünyaya yalan söyleme becerisiyle gelmiyor, fakat hayatta kalma güdüsüyle doğuyorlar. Bu sebeple hayatta karşılaştıkları durumları çözme becerileri; tecrübeleri ile gelişiyor ve çeşitleniyor" diyor Emine Özen ve çocukların yalan söyleme nedenlerine şöyle açıklama getiriyor:
"Tecrübe edinirken sosyalleşen çocuğun yalana yönelmesinin sebepleri arasında; oyunlarını daha renkli hale getirme isteği, ceza ve sorumluluktan kaçınma ya da keyfi uzatmak olabilir. Bir diğeri; ihmal edilmiş veya yeterince ilgi görmemiş çocuk, ilgi çekmek için yalan söyleyebilir. Başkalarını model almak veya başa çıkmakta zorlandığı olumsuz duygu ve düşüncelerinin üstesinden gelebilmek ve sosyal kabul için de olabilir. Bununla birlikte karmaşık sorunlarda, çocukların neden yalan söylediğinin bir tek nedeni yoktur esasen."
Peki çocuklarda yalan hangi şekillerde kaç yaşlarında görülür?
Yalan söylemek her yaş grubunda çeşitli nedenlerle görülebilir. Ancak yetişkin dünyasında söylenen yalanlarla çocukların söyledikleri farklılık gösteriyor. Zira çocuklar yalan söylemenin açacağı sorunları bilmiyor.
Eğitim Uzmanı Emine Özen yalan söylemenin çocuğun gelişim dönemine ve yalana başvurma ihtiyacına göre değişkenlik gösterdiğini söylüyor ve sözlerine şöyle devam ediyor:
"Her yaş grubuna göre yalan söylemek farklı bir anlam taşımaktadır. 3 yaşa kadar olan dönemde çocuklar yalan konuşsalar da altında gerçekleşmesini umdukları, hayalleri olabilmektedir. 3-5 yaş arasında hayalle gerçeği ayırt edememeleri devam ederken yalan söyleme davranışı başlar. Çocuklar, duygularının dışa aktarımında büyük önem taşıyan oyun oynama sürecinde de hayal güçlerinin etkisiyle yalan konuşabilmektedirler. Bu dönemde gerçek dışı konuşmalar sık görülür. Çocuğun gerçeklik duygusunu zamanla oluşturacağının farkında olmak gerekir. 5-6 yaş itibari ile artık yalan kavramının farkındalığı oluşmaya başlamıştır. Birini yanıltmanın iyi bir davranış olmadığının farkına varırlar. 10-11 yaş sonrası artık yalan konusunda becerileri artmıştır."
Aileler bu yalanlar karşısında nasıl tutum sergilemeli?
Çocuklar büyüdükçe yalanla gerçek arasındaki farkı da ayırt etmeye başlıyor. Peki aileler çocuklarının yalan söylediğini fark ettiklerinde nasıl bir tutum sergilemeli? Özen, ailenin çocuğa yaklaşımının yalanın alışkanlığa dönmemesi noktasında oldukça önemli olduğunu anlatıyor. Emine Özen bakın ailelere ne tür tavsiyelerde bulunuyor: "Olumsuz davranışların sonucunda nasıl cezalar vereceğinizden değil; olumlu davranışların ona neler katacağından bahsedin. Onları, kendi yalanlarınıza alet etmeyin. Herhangi bir yalanını yakaladığınızda saatlerce sorgulamayın. İyi bir dinleyici olun ve ardından bu davranışının size neler hissettirdiğini samimi bir şekilde anlatın. İtiraf ettiği halde şiddetli bir sorguyla muhatap olacağını bilmek, yalanı sürdürme konusunda çocuğu baskı altında hissettirebilir. Aşırı sorgulamalarla çocuğunuzu yalan söylemek zorunda bırakabilirsiniz. Öfkelenmenize sebep olan davranışları bağırmak, dövmek ve benzeri şiddet yanlısı tutumlarla değiştirmeye çalışmayın. Şiddet asla çözüm değildir. Fiziksel veya sözlü şiddete maruz kalan çocuklar kendilerini güvence altına almak için hatalarını yalanlarla örtmeye çalışırlar.
Özellikle ergenlik dönemindeki çocuklara neyi sorup neyi sormamanız gerektiğini iyi ayırt etmelisiniz. Çocuğunuza 'yalancı' olduğunu söylemekten kaçının. Bu etiket onun özgüvenine iyi gelmez ve daha da fazla yalan söylemesine yol açabilir. Yani, çocuğunuz yalancı olduğuna inanırsa, yalan söylemeye devam edebilir. Çocuğunuzun davranışları hakkında konuşmak suçlamaktan daha yararlıdır. Yalanın önemlisi ve önemsizi yoktur çünkü alışkanlık haline gelme riski vardır. "
Yalan söyleme alışkanlığa dönüştüyse?
Bazen yalan söylemek çocuklarda alışkanlığa dönüşebiliyor. Özellikle de kendini ceza tehlikesinden korumak isteyen çocuklarda bu davranış daha sık gözlemleniyor. Emine Özen "Yalanın alışkanlığa döndüğü aile tarafından fark edildiğinde bir uzmandan yardım almakta fayda var" diyor.
"Yalan patolojik özellikler gösterdiğinde uzman desteği alınmalıdır. Patolojik yalanın en büyük özelliği inandırma gücünün çok kuvvetli olmasıdır. Ebeveynlerin de en çok dikkat etmesi gereken yalanlar bunlardır. Patolojik yalanda amaçlanan gerçekten uzaklaşarak bencilce bir sonuca ulaşmak olabilmektedir. Gerçekten var olmayan şeylere etraftaki kişilerin inandığını görmek çocuğa eğlenceli gelebilir. Çocuk söylediği yalandan keyif alıyor, yalan olduğu ispat edildiği halde ısrarcı davranıyorsa çocuk ruh sağlığı uzmanından destek alınmalıdır."
Grafik: Hafize Yurt
TRT
GALERİLER
- Sağlık Bakanlığı Yeni Devlet Laboratuvarı Projesi için imzalar atıldıSağlık Bakanlığı’na ait devlet laboratuvarı yapım projesi sözleşmesi, Sağlık Bakanı Dr. Hakan Dinçyürek ve ilgili firmanın katılımı ile imzalandı. Sağlık Bakanı Dr. Hakan Dinçyürek, imza töreninde yaptığı konuşmada, projenin ülke için önemine değind22 Ekim 2024 Salı 15:58KIBRIS
- Esendağlı, İsias Otel davasının ara kararı sonrası açıklama yaptı22 Ekim 2024 Salı 15:28KIBRIS
- Karar sonrası Karakaya açıklamalarda bulundu22 Ekim 2024 Salı 15:18KIBRIS
- İsias Otel davasında ara karar: Duruşma 3 Aralık tarihine ertelendiİsias Otel davasının dördüncü duruşması bugün Adıyaman 3. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görüşüldü. Mahkeme, ara kararı açıkladı. Davada tutuklular Ahmet Bozkurt, Mehmet Fatih Bozkurt ve Erdem Yıldız’ın tutukluluğuna devam edileceği açıklandı.22 Ekim 2024 Salı 15:03KIBRIS
- İsias Otel davasında ara karar saat 14.45’te açıklanacakMahkeme, ara kararı saat 14.45’te açıklayacak, duruşmaya ara verildi.22 Ekim 2024 Salı 14:28KIBRIS
- İsias Davası dördüncü duruşması aranın ardından yeniden başladıAdıyaman’da mahkemede çıkan tartışmanın ardından bir saat ara verilen İsias Davası dördüncü duruşmasına devam ediliyor. Adıyaman 3. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görüşülen duruşma 13.22 Ekim 2024 Salı 13:47KIBRIS
- İsias Otel duruşması… Erdem Yıldız’ın avukatı: “Müvekkilim o tarihlerde yurt dışındaydı”Adıyaman 3. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görüşülen İsias Otel davasının dördüncü duruşmasında, müdafi avukatları, bilirkişi raporlarının beklenmesini, müvekkillerinin ise adli kontrolünün kaldırılmasını istedi.22 Ekim 2024 Salı 13:03KIBRIS
- Başbakan Üstel, Adıyaman Valisi Varol ile görüştüİsias Hotel Davası’nın dördüncü duruşması için Adıyaman’a giden Başbakan Ünal Üstel, Adıyaman Valisi Osman Varol ile bir araya geldi. Adıyaman Valisi Dr.Osman Varol ile bir araya gelen Başbakan Ünal Üstel kısa süren bir görüşmenin ardından açı22 Ekim 2024 Salı 12:08KIBRIS
- İsias Otel davasında duruşmaya ara verildiAcılı aileler, sanık avukatlarına tepki göstermesi üzerine mahkeme salonunda sesler yükseldi, duruşmaya saat 14.00’a kadar ara verildi.22 Ekim 2024 Salı 12:08KIBRIS
- İsias Otel davasının dördüncü duruşması başladı… İpekçioğlu: “Projeyle bina uyumsuz, ruhsatta sıkıntı var”İsias Otel davasının dördüncü duruşması Adıyaman 3. Ağır Ceza Mahkemesi’nde başladı. Mahkemede ilk olarak savcılığın talepleri dinlendi. Savcılık, tutuklu sanıkların tutukluluk hallerinin devamını istedi.22 Ekim 2024 Salı 11:27KIBRIS
VİDEOLAR
- Üstel: “KKTC’de hayat durdu.. Tek yürek Adıyaman’dayız” Başbakan Ünal Üstel, “Evlatlarımızın acısını unutmadık, unutturmayacağız” diyerek, Türkiye Cumhuriyeti’nin adaletine inançlarının tam olduğunu vurguladı. “Adaletten beklentilerimiz var” diye konuşan Başbakan Üstel, “Kural tanımayan, yasa tanımayan22 Ekim 2024 Salı 11:03KIBRIS
- Karakaya:Sözümüz var: Sonunda adalet yerini bulacakİsias Otel davasının dördüncü duruşması bugün yapılıyor. Adıyaman 3. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görüşülecek dava saat 10.00’da başlayacak. Türkiye’de 6 Şubat 2023’te meydana gelen depremde, Adıyaman İsas Otel’de hayatını kaybeden Şampiyon Melekler ve tur reh22 Ekim 2024 Salı 10:27KIBRIS
- Başbakan Üstel: Bu acıyı asla unutmayacağız ve unutturmayacağız,sonuna kadar takipçisi olacağızBaşbakan Ünal Üstel, acılı ailelerle birlikte, bugünkü duruşma öncesi birlikte Adıyaman Adliyesi’nde kamuoyuna seslendi. Şampiyon Meleklerimizi kaybetmenin ardından ülkenin yasa büründüğünü belirten Üstel, KKTC’de hayatın durduğunu ve hükümet, muhalefet i22 Ekim 2024 Salı 09:53KIBRIS
- Karakaya: Para hırsı yüzünden evlatlarımızı mezarda ziyaret ediyoruzŞampiyon Melekleri Yaşatma Derneği Başkanı Ruşen Yücesoylu Karakaya, acılı ailelerle birlikte, bugünkü duruşma öncesi birlikte Adıyaman Adliyesi’nde kamuoyuna seslendi. Karakaya, “ Bugün, bir kez daha yüreğimizde tarifsiz bir acıyla, adalet arayışımızın22 Ekim 2024 Salı 09:33KIBRIS
- Gözümüz, kulağımız Adıyaman’da…İsias Otel davasının 4. duruşması bugün gerçekleşecekŞampiyon Meleklere adalet arayışında olan aileler bir kez daha Adıyaman’da… KKTC halkı olarak bizim de gözümüz kulağımız Adıyaman’da… İsias Otel davasının dördüncü duruşması bugün Adıyaman 3.22 Ekim 2024 Salı 07:13KIBRIS
- #isiasortakdavamız#isiasortakdavamız 21 Ekim 2024 Pazartesi 19:03KIBRIS
- Cumhurbaşkanı Tatar’dan Şampiyon Meleklerin ailelerine moral ve destekCumhurbaşkanı Ersin Tatar, İsias Otel davası için Adıyaman’da bulunan Şampiyon Meleklerin aileleriyle online canlı bağlantıyla görüştü. Cumhurbaşkanı Ersin Tatar, heyetin Adıyaman’a geldiği saatlerde Adıyaman Dedeman Otel Konferans Salonu’nda online bağla21 Ekim 2024 Pazartesi 18:53KIBRIS
- “Çocuklarımızın hayatlarının çalındığı bu tür olayların bir daha yaşanmaması için mücadeleye devam edeceğiz”Şampiyon Meleklerin aileleri Adıyaman’a vardı. Adıyaman 3. Ağır Ceza Mahkemesi’nde yarın görüşülecek İsias Otel davasının dördüncü duruşması için bugün sabah Ercan Hava Limanı’ndan Gaziantep’e giden heyet otobüslerle Adıyaman’a geldi.21 Ekim 2024 Pazartesi 17:03KIBRIS
- Adıyaman’da Şampiyon Melekler için anlamlı açılışAdıyaman’da yarın yapılacak 4. İsias duruşması öncesi Şampiyon Melekler’in anısına anlamlı bir açılış gerçekleştirildi. Adıyaman Merkez Vatan İlköğretim Okulu’nda Şampiyon Melekler Kütüphanesi, Şampiyon Meleklerin ailelerin katılımı ile açıldı.21 Ekim 2024 Pazartesi 16:27KIBRIS
- Başbakanlık Uyuşturucu ile Mücadele Komisyonu ve Medi Foundation protokol imzaladıBaşbakanlık Uyuşturucu ile Mücadele Komisyonu ve Medi Foundation, uyuşturucu bağımlılığı ile mücadele kapsamında iş birliği protokolü imzaladı. İmza törenine Başbakanlık Uyuşturucuyla Mücadele Komisyonu Başkanı Teyfide Tecel Hatipoğlu, Komisyon Genel Koor21 Ekim 2024 Pazartesi 15:27KIBRIS
- Geri
- Ana Sayfa
- Normal Görünüm
- © 2013 Ada Haber
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.