IŞIKSAL:CUMHURBAŞKANI’NDAN KIBRIS VE DOĞU AKDENİZ’DE OYUN DEĞİŞTİRİCİ ÖNERİLER
Cumhurbaşkanı Ersin Tatar’ın Uluslararası İlişkiler & Diplomasi Özel Danışmanı ve Müzakere Heyeti Üyesi Prof. Dr. Hüseyin Işıksal, Kıbrıs Türk tarafının adanın geleceğine yönelik iş birliği önerilerini AA için analiz etti.
10 Temmuz 2022 Pazar 12:03
Cumhurbaşkanı Ersin Tatar’ın Uluslararası İlişkiler & Diplomasi Özel Danışmanı ve Müzakere Heyeti Üyesi Prof. Dr. Hüseyin Işıksal, Kıbrıs Türk tarafının adanın geleceğine yönelik iş birliği önerilerini AA için analiz etti.
Analiz aynen şöyle:
“Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) Cumhurbaşkanı Ersin Tatar, dört iş birliği önerisini 1 Temmuz 2022 tarihinde Güney Kıbrıs Rum Yönetimi (GKRY) lideri Nikos Anastasiadis’le paylaşılmak üzere Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres’e iletti. Bu önerilerden tam bir hafta sonra, 8 Temmuz 2022 tarihinde iki ek öneri daha sunularak değişimin ayak sesleri niteliğinde olan ve sadece adada değil tüm Doğu Akdeniz’de oyunu değiştirecek (game changer) yeni bir dönemin kapısı aralandı.
– Önerilerin içeriği ve önemi
Birinci öneri, hem iki tarafın hem de Türkiye ve Yunanistan dahil olmak üzere ilgili paydaşların arasını bozan, hatta zaman zaman onları ciddi anlamda karşı karşıya getiren ada etrafındaki hidrokarbon kaynaklarına dair Kıbrıs Türk tarafının kapsamı genişletilmiş iş birliği önerisidir. Kıbrıs Türk tarafı, 17 Temmuz 2019 önerisi halen masada olmasına rağmen, bir açılım daha yapmak suretiyle Rum liderliğinin öne sürdüğü itiraz noktalarını ellerinden aldı. Tatar bu önerisinde, eşitlik zemininde kurulacak ortak komite çalışmalarının bir safhasında, halihazırda iki tarafın ayrı ayrı sözleşme imzalamış olduğu şirketlerin de yetkilendirilmesi suretiyle bu çalışmalara dahil edilmesini önerdi. Bu, büyük bir açılımdır. Bu yolla, mevcut ihtilaflar eşitlik zemininde kurulacak ve ortak rızayla karar alacak bir mekanizma sayesinde çözülebilecek. Böylelikle, uzun yıllardır hem bölgede hem de iki taraf arasında krize sebep olan bu konu fırsata çevrilmiş olacak. Bir başka ifadeyle, sadece iki tarafın ve bölgenin refahına değil aynı zamanda Ukrayna-Rusya Savaşı’ndan dolayı daha da kırılgan hale gelen bölgenin barış ve istikrarına da el birliğiyle katkı sağlanacak.
İkinci öneri, halihazırda iki tarafın elektrik sistemlerinin birbirine bağlı olduğundan hareketle ortak bir sorun haline gelen artan elektrik arzının karşılanmasını sağlayacak çözüm önerisidir. İki tarafın istişareleriyle de ortaya çıktığı üzere bu sorunun tek çözümü Avrupa Birliği (AB) enterkonnekte sistemine bağlı olan bir ana karaya bağlanmaktır. Siyaset bir kenara bırakılarak ekonomik akılla değerlendirildiğinde, en yakın ana karanın Türkiye olduğu gün gibi ortadadır. Türkiye Cumhuriyeti tarafından da desteklenen bu önerinin hayata geçirilmesinin, birçok açıdan iki halka da görünür şekilde bir fayda sağlayacağı açık. Böylesine bir iş birliği -aynı zamanda Kıbrıs Türk tarafının üçüncü önerisi olan- Kıbrıs Adası’nın en önemli doğal kaynağı güneş enerjisinin, bu alanda yapılacak yatırımlar da dahil olmak üzere, en etkin şekilde kullanılmasının önünü açacak ve böylelikle tüm dünyanın küresel ısınma bağlamında ortak hedefi olan yeşil enerjiye geçişi kolaylaştıracak.
Dördüncü öneri, adanın tatlı su rezervlerinin ve asrın projesi olarak da nitelendirilen KKTC su temin projesinin de dahil olabileceği, yaşamsal önemi yadsınamaz olan su konusunda iş birliğidir. Bu iş birliği, yine iki tarafın müktesep haklarından kaynaklanan eşitliği temelinde, kendi yetkili kurumları tarafından görevlendirilecek eşit sayıda uzman personelin oluşturacağı bir komite kurulmasını öneriyor.
– Mayın ve düzensiz göç sorunu
Cumhurbaşkanı Tatar’ın, bu dört önemli alanda iş birliği önerilerine ek olarak Kıbrıs Adası’nın mayınlardan temizlenmesi ve düzensiz göçle mücadele konularındaki kapsamlı önerileri de oldukça dikkati çekici.
Adada yaşayan her iki halkın da hayatını tehdit etme potansiyeline sahip kara mayınlarının temizlenmesi konusunda Kıbrıs Türk tarafı, 2014, 2015 ve 2018 yıllarında çözüm önerileri getirmiş ancak Rum tarafı tümünü reddetmişti. Kıbrıs Türk tarafı yeni önerisinde, ara bölgeden başlayarak eş zamanlı olarak ve orantılılık esasında iki tarafın çalışmalar yaparak nihayetinde ortak amaç olması gereken “mayınsız ada” hedefine ulaşılabilecek. Böylelikle adanın bu sinsi katilinin günlük yaşamdan tamamıyla çıkarılması sağlanacak.
Kıbrıs Türk tarafı son iş birliği alanı olarak günümüzde küresel çapta en büyük insanlık dramına sebep olan krizler ve savaşlardan kaynaklanan düzensiz göç konusunda birlikte mücadele etmeyi önerdi. Bu konunun BM gözetiminde, iki taraftan ilgili kurumların yetkili temsilcilerinin eşit sayıda katılımıyla oluşturulacak iş birliği mekanizması vasıtasıyla ele alınması öngörülüyor. Bu ortak komitenin, düzensiz göçün sebep ve kaynağına eğilmesi, bunun yanı sıra da düzensiz göç bağlamında insan kaçakçılığıyla mücadele, sınır güvenliğinin de aralarında yer aldığı çalışmaları ilgili unsurlarla bilgi paylaşımında bulunarak yapması öngörülüyor. Kıbrıs Türk tarafı, yapılacak olan tüm çalışmalarda mültecilerin haklarını düzenleyen uluslararası sözleşmelere de riayet edilmesini önemle vurguluyor.
BM Genel Sekreteri de Kıbrıs’la ilgili son İyi Niyet Misyonu Raporu’nda (Report of the Secretary-General on his mission of good offices in Cyprus) “Kıbrıs ve çevresinde endişe duyulan gerilimlerin ancak ada ve çevresindeki doğal kaynakların her iki topluma da fayda sağlaması gerektiği ve tarafların doğal kaynaklara ilişkin anlaşmazlıklara ve bölgede devam eden veya planlanan enerji iş birliği projelerine acilen karşılıklı olarak kabul edilebilir ve kalıcı çözümler aranması gerektiği” ifadesine yer verdi. Bu gelişme Kıbrıs Türk tarafının iş birliği vizyonunun ne kadar önemli olduğunun ve diplomatik anlamda da ne kadar başarılı bir hamle yapıldığının en yalın göstergesidir.
– Adanın geleceğini yeni öneriler şekillendirecek
Sonuç olarak, Cumhurbaşkanı Ersin Tatar liderliğindeki Kıbrıs Türk tarafı, 23 Mayıs’ta Anastasiadis tarafından kurulan, tüketilmiş zeminin bir bileşeni olan ve bu tüketilmiş zeminde müzakereler ne zaman dursa veya başarısızlıkla sonuçlansa, tekrardan ısıtılıp masaya getirilen sözde Güven Yaratıcı Öneriler (GYÖ) tuzağına düşmedi.
Rum tarafının uzlaşmazlığından dolayı kısır döngüye girmiş ve “donmuş” bir ihtilaf haline dönüşen Kıbrıs meselesinde, BM de dahil olmak üzere, ilgili taraflar mevcut statükonun sürdürülebilir olmadığını dillendiriyor ancak statükoyu muhafaza edecek politikalarını da sürdürmeye devam ediyorlar. Cumhurbaşkanı Tatar’ın son hamlesi bu “donmuşluğu” çözecek, aynı zamanda kısır döngüyü kıracak beklenen değişimin ayak sesi olarak nitelendirilmelidir.
Tatar’ın sunduğu son öneriler, Kıbrıs’ta ve Doğu Akdeniz’de dengeleri olumlu yönde geliştirecek, başta enerji denklemi olmak üzere iki tarafa önemli katkıda bulunacak, oyunu değiştiren bir hamledir. Bu yapıcı öneriler, statükonun sürdürülebilir olmadığı fikrini lanse edenlerin samimiyet testinden geçecekleri bir sınav niteliğindedir.
Gelinen noktada süslü kelimelerle devam ettirilen kısır döngü diplomasisi artık sona erdi. Kıbrıs Türk tarafının bu hamlesinin hayat bulması halinde yeni oluşacak dinamizm ile adada bu kez kartlar düzgün dağıtılacak ve adil, kalıcı, sürdürülebilir bir çözüm için gereken ortam yaratılmış olacak”
GALERİLER
- Töre’den Rum Meclis Başkanı Demetriou’nun sözlerine yanıt: “Kıbrıs sorunu 1974 yılında çözülmüştür; 1983’ten beri Ada’da iki egemen eşit devlet bulunmaktadır”Cumhuriyet Meclisi Başkanı Zorlu Töre, Güney Kıbrıs Rum Yönetimi (GKRY) Meclis Başkanı Annita Demetriou’nun “Kıbrıs’taki mevcut durum, bir AB üyesi olarak bizim normalimiz haline gelemez” şeklindeki sözlerine yanıt verdi.25 Eylül 2024 Çarşamba 19:28KIBRIS
- Üstel: Halka verdiğimiz sözleri tutmaya devam edeceğizEngelli bireyler için tasarlanan Engelsiz Yaşam Evi Demirhan’da düzenlenen törenle Başbakan Ünal Üstel tarafından hizmet açıldı. 18 dönümlük arazi üzerinde bulunan Engelsiz Yaşam Evi’nde ilk aşamada 88 kişi, gün içinde eğitim ve hizmet alacak.25 Eylül 2024 Çarşamba 19:03KIBRIS
- İtfaiye Haftası başladı…Başkent Lefkoşa’da kortej düzenlendi25 Eylül – 1 Ekim İtfaiye Haftası başladı. Polis Genel Müdürlüğü, yangınlara karşı bilinçlenmek, mücadele etmek ve alınacak önleyici tedbirler hakkında toplumun tüm kesimlerinde farkındalık yaratmak amacıyla İtfaiye Haftas’ında çeşitli etkinlikler düzenli25 Eylül 2024 Çarşamba 18:53KIBRIS
- Engelsiz Yaşam Evi hizmete açıldıEngelli bireyler için tasarlanan Engelsiz Yaşam Evi bugün düzenlenen törenle Başbakan Ünal Üstel tarafından hizmet açıldı. Engelsiz Yaşam Evi’nde ilk aşamada 88 kişi, gün içinde eğitim ve hizmet alacak.25 Eylül 2024 Çarşamba 18:08KIBRIS
- 2023 yılı vergi rekortmenleri açıklandı… İlk 10 kurumun 7’si bankaKKTC’nin 2023 yılı vergi rekortmenleri açıklandı, kurumlarda Türkiye İş Bankası, kişilerde Tahir Topal yine vergi şampiyonu oldu. Kurumlar vergisinde, ilk 10 kurumun 7’sini bankalar oluşturdu.25 Eylül 2024 Çarşamba 14:58KIBRIS
- Cumhurbaşkanı Tatar:KKTC’nin tanınma ve izolasyonların kaldırılma zamanı gelmiştirCumhurbaşkanı Ersin Tatar, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Birleşmiş Milletler 79’uncu Genel Kurulu’unda (BMGK) Kıbrıs konusunda verdiği mesajları değerlendirdi. Cumhurbaşkanı Ersin Tatar, Türkiye Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Birleşmiş Milletler24 Eylül 2024 Salı 19:48KIBRIS
- TC Cumhurbaşkanı Erdoğan: Kıbrıs Türkleri’nin hakları tanınmalı, federasyon modeli artık geçerliliğini yitirdiTC Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Birleşmiş Milletler 79. Genel Kurulunda konuşarak uluslararası topluma seslenerek, KKTC’yi tanımaya davetini yineleyerek, Kıbrıs meselesiyle ilgili önemli açıklamalarda bulundu.24 Eylül 2024 Salı 18:27KIBRIS
- Zaimağaoğlu Ankara’da, Uluslararası Türk Kültürü Teşkilatı toplantısına katılacakKültür Dairesi Müdürü Şirin Zaimağaoğlu Ankara’da, Uluslararası Türk Kültürü Teşkilatı’nın (TÜRKSOY) 2024 yılı I. Kıdemli Memurlar Toplantısı’na ve 25. TÜRKSOY Opera Günleri’nin Gala Konseri’ne katılacak.24 Eylül 2024 Salı 13:58KIBRIS
- Sağlık hukuku Tabipler Birliği’nde düzenlenen sempozyumda ele alınıyor… Özdenefe:Denetim eksikliği sıkıntılara yol açıyorCumhuriyet Meclisi Başkan Vekili Fazilet Özdenefe, sağlık alanında Meclis’e gönderilen mevzuat çalışmalarına özellikle hassasiyet gösterildiğini ancak belirli alanlarda hala ilerleme sağlanamadığını, ülkenin Ruh Sağlığı Yasası olmadığını söyledi.24 Eylül 2024 Salı 12:03KIBRIS
- Prof. Dr. Eda Becer, Cumhurbaşkanı Tatar’ı New York’ta ziyaret ettiNew York’ta bulunan Cumhurbaşkanı Ersin Tatar, Türkiye Cumhuriyeti heyetinde görevli Kıbrıslı Türk Prof. Dr. Eda Becer ile görüştü.. Cumhurbaşkanı Tatar, New York’ta Birleşmiş Milletler 79.24 Eylül 2024 Salı 07:58KIBRIS
VİDEOLAR
- DSÖ: Afrika’da bu yıl 30 bin maymun çiçeği vakası görüldüDünya Sağlık Örgütü (DSÖ), bu yıl içerisinde çoğunluğu Kongo Demokratik Cumhuriyeti’nde olmak üzere 30 bin şüpheli maymun çiçeği virüsü vakasının görüldüğünü duyurdu. DSÖ raporuna göre, kıta genelinde 800’den fazla kişi şüpheli M-çiçeği virüsü sonuc25 Eylül 2024 Çarşamba 15:28DÜNYA
- Erdoğan, Ermenistan Başbakanı Paşinyan’ı kabul ettiTürkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan’ı kabul etti. Birleşmiş Milletler (BM) 79. Genel Kurulu dolayısıyla New York’ta bulunan Erdoğan, Türkevi’nde temaslarını sürdürüyor.25 Eylül 2024 Çarşamba 11:18DÜNYA
- Erdoğan, Guterres ile görüşmesine Kıbrıs’ta federasyon modeli dışındaki çözüm imkanlarının tarafların katılımıyla BM himayesinde bir toplantıda ele alınabileceğini belirttiTürkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Kıbrıs Türk tarafının egemen eşitlik ve eşit uluslararası statü gibi haklarının tescilini istediğini kaydetti. Türkiye Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığından yapılan açıklamaya göre, Erdoğan, Birleşmiş Milletl25 Eylül 2024 Çarşamba 09:53DÜNYA
- TC Cumhurbaşkanı Erdoğan, Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Guterres ile görüştüTürkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres ile bir araya geldi. Birleşmiş Milletler (BM) 79. Genel Kurulu’na katılmak üzere New York’ta bulunan Erdoğan, temaslarını sürdürüyor.24 Eylül 2024 Salı 21:28DÜNYA
- Erdoğan-Miçotakis görüşmesinde, Türkiye ile Yunanistan ikili ilişkileri, bölgesel ve küresel konular ele alındıTürkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Türkiye ile Yunanistan’ın iyi komşuluk esası ekseninde geleceğe emin adımlarla ilerleyebileceğini belirterek, iki ülke arasındaki diyaloğun güçlendirilmesinin ve Atina Bildirgesi’nin lafzı ve ruhu do24 Eylül 2024 Salı 20:53DÜNYA
- Başbakan Üstel, hortumdan zarar gören Çayırova’yı ziyaret ettiBaşbakan Ünal Üstel, hortumdan zarar gören Çayırova’yı ziyaret edip, vatandaşın derdini dinledi ve durum tespiti yaptı. Başbakan Üstel , hortumdan olumsuz etkilenen Çayırova İlkokulu halı sahasında da incelemelerde bulunup, Çayırova İlkokulu Müdürü Mehmet23 Eylül 2024 Pazartesi 20:13KIBRIS
- İtfaiye Haftası, 25 Eylül-1 Ekim tarihleri arasında etkinliklerle kutlanıyorPolis Genel Müdürlüğü, yangınlara karşı bilinçlenmek, mücadele etmek ve alınacak önleyici tedbirler hakkında toplumun tüm kesimlerinde farkındalık yaratmak amacıyla düzenlenen İtfaiye Haftası, bu yıl yine 25 Eylül – 1 Ekim tarihleri arasında düzenleniyor.23 Eylül 2024 Pazartesi 18:58KIBRIS
- Cumhurbaşkanı Tatar, New York’ta Türk-Amerikan Ulusal Yönlendirme Komitesi’nin yemeğine katıldıCumhurbaşkanı Ersin Tatar, Türk-Amerikan Ulusal Yönlendirme Komitesi (TASC) tarafından New York’ta düzenlenen akşam yemeğine katıldı. Cumhurbaşkanlığından yapılan açıklamaya göre, Tatar, Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan onuruna23 Eylül 2024 Pazartesi 17:46KIBRIS
- Üstel’den PM’ye aday olan, kazanan veya bayrağı devreden tüm adaylara tebrik ve teşekkürUlusal Birlik Partisi (UBP) Genel Başkanı, Başbakan Ünal Üstel, UBP 23’üncü Olağan Kurultayı’nda, Parti Meclisi’ne aday olan, kazanan veya bayrağı devreden tüm adaylara tebrik ve teşekkürlerini sundu.23 Eylül 2024 Pazartesi 15:46KIBRIS
- Çatalköy İlkokulu’nun yeni okul binası düzenlenen törenle açıldı Çatalköy İlkokulu’nun yeni okul binası bugün düzenlenen törenle açıldı. Bin 800 metre karelik alanda,19 derslikle birlikte, 30 odadan oluşan yeni okul binasının açılışında konuşan Milli Eğitim Bakanı Nazım Çavuşoğlu, 20223 Eylül 2024 Pazartesi 12:38KIBRIS
- Geri
- Ana Sayfa
- Normal Görünüm
- © 2013 Ada Haber
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.