Cumhurbaşkanı Ersin Tatar, Uyum ve Reformlardan Sorumlu Komisyon Üyesi ile yaptığı görüşmede, Kıbrıs’ın yenilenebilir enerji kaynaklarını iyi değerlendirebilmesi için Türkiye üzerinden Avrupa Elektrik sistemine bağlanılmasının en iyi fırsat olduğunu belirtti.
Tatar, Avrupa Komisyonu Uyum ve Reformlardan Sorumlu Komisyon Üyesi Elisa Ferreira ile yaklaşık birbuçuk saat süren görüşmesinin ardından ve ’ye yaptığı açıklamada, Ferreira ile Güney Kıbrıs Rum Yönetimi’ne iletilen güven arttırıcı önlemler hakkında bilgi vermesinin yanısıra hidrokarbon zenginliklerinde Kıbrıs Türkü’nün de bir taraf olduğunu anlattığını belirtti. Tatar, elektrikte de Avrupa elektrik sistemine bağlanabilmek için Türkiye’nin sağlayabileceği desteğin önemine işaret ettiğini kaydetti.
Cumhurbaşkanı Tatar, Türkiye ile Kıbrıs arasında çekilecek bir kabloyla Avrupa Birliği elektrik sistemine bağlanılabileceğini, bunun hem Kuzey, hem de Güney’deki elektrik sıkıntısını çok büyük ölçüde çözebileceğini belirtti. 1 milyar Euro’luk AB desteğinin bir kısmının elektrikte fosil yakıtlardan vazgeçilmesi için verildiğine işaret eden Tatar, Avrupa Birliği elektrik sistemine bağlanılması halinde güneş enerjisinden faydalanma noktasında yaşanan sıkıntının aşılacağını vurguladığını söyledi.
Mevcut kapalı sistemde üretilen elektriğin sadece yüzde 25’inin yenilenebilir kaynaklardan sağlanabileceğine dikkat çeken Tatar, Türkiye üzerinden AB elektrik sistemine bağlanılması halinde güneş enerjisi kullanımının önünün açılacağını belirtti.
Tatar, Ferreira’nın bunları ilgiyle dinlediğini ve AB’ın bunu detaylı bir şekilde araştıracağı yönünde söz verdiğini kaydetti.
-“Türkiye üzerindn AB sistemine bağlanmak gerekiyor”
Cumhurbaşkanı Ersin Tatar, AB’nin Kıbrıs için ayrırdığı 1 milyar Euro kaynağın Güney Kıbrıs’ta yenilenebilir enerji için kullanılamayacağını çünkü kapalı şebekenin sadece yüzde 25’şinin yenilenebilir enerji kaynaklarından karşılanabileceğini, bu işin önünün aşılabilmesi için 40 mil uzaktaki Türkiye üzerinden AB elektrik sistemine bağlanılması gerektiğini belirtti.
Kıbrıs’ta AB’ye farklı bir istikametten bağlanılmasının çok zor olduğunu kaydeden Tatar, Türkiye üzerinden Avrupa Birliği elektrik sistemine 3 ay gibi kısa bir sürede bağlanılabileceğini vurguladı. Tatar, “Kıbrıs Rum Yönetimi, Avrupa Enerji Sistemi’ne bağlanıp, bu işten faydalanmak istiyorsa, bundan daha güzel bir fırsat olamaz” dedi.
-Su konusu, düzensiz göç ve mayın konusu
Cumhurbaşkanı Tatar, su konusuna da değindiğini belirterek, Güney Kıbrıs ile bu konuda işbirliği yapılabileceğini ve bunun da işbirliği önerileri arasında olduğunu Ferreira’ya anlattığını söyledi. Tatar, gerekirse bir boru daha çekilebileceğine işaret etti.
Tatar, düzensiz göç konusunda da, Bayram tatili sonrasında Güney Kıbrıs Rum Yönetimine, Kıbrıslı Türk ve Rumların yer alacağı bir komite kurulmasını önerisinde bulunacaklarını Ferreria’ya anlattığını kaydetti.
Ara bölgede hala mayınlı alanlar bulunduğunu kaydeden Tatar, bunların temizlenmesi için de Rum Kesimine öneride bulunacaklarını söylediğini belirtti.
-Kıbrıs meselesi
Kıbrıs Türk tarafının Kıbrıs meselesiyle ilgili duruşunu da anlattığını belirten Tatar, Ferreira’ın Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres’in Portekiz kabinesinde 6 yıl bakanlık yaptığını ve Guterres ile arasının çok iyi olduğunu söyledi.
AB’nin Kıbrıs konusunda taraf olduğunu ve egemen eşitlik temelinde Kıbrıs sorununun çözümü için henüz ortak bir zeminin bulunmadığını Ferreira’ya anlattığını kaydeden Tatar, resmi bir müzakere sürecine başlanamayacağını ancak her iki tarafın da fayda sağlayacağı Kıbrıs Türk tarafının işbirliği önerilerinin fayda sağlayacağını belirtti.
Tatar, işbirliğinin Kıbrıs Türk tarafı ve Kıbrıs Rum tarafının yanında bölge istikrarına da faydalı olacağını vurguladığını ve sürdürülebilir bir anlaşmanın ancak eşit taraflar temelinde olabileceğini, eşit olmayan taraflar arasında varılacak bir anlaşmanın çöküşe mahkum olduğunu söylediğini kaydetti.
-Büyük haksızlık
AB’nin tüm desteğini Güney Kıbrıs Rum Yönetimi’ne vermesinin Kıbrıs Türklerine yapılan büyük bir haksızlık olduğunu Ferreira’ya söylediğini kaydeden Tatar, Kıbrıs Türk tarafının hak ettiği destek ve muameleyi görmediğini vurguladı.
Kıbrıs’a ayrılan 1 milyar Euroluk destekten Kıbrıslı Türklerin payının bulunup bulunmadığını sorulması üzerine Tatar, en büyük meselenin bu olduğunu söyledi. Her zaman Kıbrıs Rum yönetiminin muhatap alındığını kaydeden Tatar, AB tarafından verilen Covid aşılarında Kıbrıs Tük tarafının payı yüzde 30 olmasına rağmen Kıbrıs Rum Yönetimi’nin kendilerine sadece yüzde 10’a aşı aktardığına işaret etti.
AB’nin Kıbrıs Rum Yönetimi’ni adanın tüm Kıbrıs’ın hükümeti olarak kabul etmesinden dolayı ciddi sıkıntılar yaşanmakta olduğunu anlattığını kaydeden Tatar, Kıbrıs Rum Yönetimi’nin AB’ye kabul edilmesinin Türkiye ile olan ilişkileri de bozduğunu aktardığını anlattı.
-“1 Milyar Euroluk katkının yüzde 30’unun Kıbrıslı Türklerin”
1 Milyar Euroluk katkının yüzde 30’unun Kıbrıslı Türklerin hakkı olduğunu belirten Tatar, Almanya örneğini gösterdiği Ferreira’ya iki taraf eşit seviyeye gelene kadar tüm yardımların Doğu Almanya’ya yapıldığını anlattığını ve adada bir anlaşma sağlamak amaçlanıyorsa, Kıbrıs Türk tarafına yapılan haksızlıkların telafi edilmesi gerektiğini söylediğini belirtti.
Tatar, Türk tarafına 1 milyar Euro‘lu katkıdan yüzde 30’un üzerinde pay verilmesi gerektiğini çünkü yıllarca uygulanan ambargolardan dolayı ekonomik kayıplar yaşanırken, Kıbrıs Rum Yönetimi’nin ekonomisinin tüm dünyanın desteğini alarak geliştiğini kaydetti.
Hellimde de konunun egemenlik meselesine dayandığını belirten Tatar, AB’nin Kuzeydeki hellim üretimini denetleyebileceğini ancak Kıbrıs Cumhuriyetinin Kuzeydeki üretimi denetlemesinin kabul edilemeyeceğini, AB’nin denetleme için denetleyicileri direk olarak gönderebileceğini belirtti.
– LTB
Ferreira’nın görüşmede Lefkoşa Türk Belediyesi’nin Atık Su Arıtma Tesisi çalıştırıcısına olan 5-6 milyon TL’lik borcunu gündeme getirdiğini kaydeden Tatar, borcun LTB’nin bir borcu olduğunu ve taksitlerle ödemek zorunda olduğunu kendisine ilettiğini belirtti.
Tatar, bunun LTB’yi ilgilendiren bir mesele olduğunu ve böyle bir konunun aşılmasından kendisinin mahcup olduğunu kaydeden Tatar, LTB’nin Gönyeli Belediyesi’nden alacağını tahsil edemediği için işletme firmasını ödeyemediği yönündeki açıklamasını da dile getirdiğini söyledi.