Devlet Planlama Örgütü (DPÖ), makroekonomik gerçekleşme ve tahminler tablosunun son hali ve bir önceki hali arasındaki farkın, ilk tablonun 2022 yılına ait verilerin kendilerine ulaşmamasından dolayı tahmin yürütülerek, son tablonun ise İstatistik Kurumu’nun gerçekleşme rakamları üzerinden yapılması olduğunu açıkladı.
DPÖ’den yapılan açıklamada, ilk hazırlanan tabloda 2022 yılına ait verilerin gerçekleşme olmadığı, 2022 yılına ait verilerin henüz kendilerine ulaşmadığından dolayı tahmin olduğu ve daha sonra değişiklik olabileceği anekdot ve tablo açıklama metni yazısı içinde belirtildiği kaydedildi.
Açıklamada, Maliye Bakanlığı’nın “makroekonomik hedefler orta vadeli plan” tablosunu İstatistik Kurumu tarafından 2022 yılını da içerecek şekilde revize etmesi neticesinde, 6 Ekim tarihinde Devlet Planlama Örgütü’nün bu tablonun son halini Maliye Bakanlığı’na ilettiği ifade edildi.
“Bu durum, makroekonomik tahminlerin doğası gereği kaçınılmaz bir durumdur. Tahminler, belirsizlik içeren bir süreçtir ve gerçekleşme rakamları ile uyumlu olmayabilir” ifadeleri kullanılan açıklamada, Devlet Planlama Örgütü’nün en güncel ve doğru verileri sunmak için çalıştığı kaydedildi.
Açıklamanın tam metni şöyle:
“11 Nisan 2023 tarihinde Devlet Planlama Örgütü tarafından Maliye Bakanlığı’nın talep yazısına cevaben gönderilen “41/2019 sayılı Mali Yönetim ve Kontrol yasası 18(1) fıkrası gereği Makroekonomik hedefler Orta vadeli plan çalışmalarında kullanılmak ve bahse konu yasanın 18(2)’inci fıkrası gereği Bakanlar Kurulunca yayınlanmak üzere yapılan makroekonomik gerçekleşme ve tahminler tablosu” ile ilgili olarak, sizlere bir açıklama yapma gereği duyduk.
Bahse konu tabloda, 2022 yılına ait verilerin gerçekleşme olmadığı, verilerin 2022 yılına ait henüz elimize ulaşmadığı, bu yüzden tahmin olduğu gönderilen tabloda anektod ve tablo açıklama metni yazısı içinde belirtilmiştir. Bu tahminler, Devlet Planlama Örgütü’nün kendi kaynakları ve yöntemleri ile elde ettiği verilere dayanmaktadır.
29 Eylül 2023 tarihinde KKTC İstatistik Kurumu, 2022 yılına ait gerçekleşme rakamlarını dış ticaret rakamlarının henüz resmi olarak son aşamasına getirilip yayınlanmadığından daha sonradan değişiklik olabileceği notu ile yayınlamıştır. Bu rakamlara göre, Maliye Bakanlığı’nın yine ‘Makroekonomik hedefler Orta vadeli plan’ tablosunu İstatistik Kurumu tarafından 2022 yılını da içerecek şekilde revize etmesi neticesinde, 6 Ekim 2023 tarihinde Devlet Planlama Örgütü bu tablonun son halini Maliye Bakanlığı’na iletmiştir.
İki tablo arasındaki temel farkın nedeni, 2022 yılının rakamlarının ilk tabloda tahmin olması, ikinci yollanan tabloda ise İstatistik Kurumu’nun gerçekleşme rakamlarını içermesinden kaynaklanmaktadır. İlk yollanan yazımızda 2022 yılı rakamlarının tahmin olduğu açıklama yazımızın içinde çeşitli defalar belirtilmiştir. Bu durum, makroekonomik tahminlerin doğası gereği kaçınılmaz bir durumdur. Tahminler, belirsizlik içeren bir süreçtir ve gerçekleşme rakamları ile uyumlu olmayabilir. Bu nedenle, iki tablo arasındaki farklılıkların sizleri yanıltmasını istemeyiz.
Devlet Planlama Örgütünün Maliye bakanlığına cevaben verdiği Tabloda yer alan veriler, 2020 yılında pandeminin olumsuz etkilerini, 2021 yılında ise pandeminin bitmesi ve kısıtlamaların kaldırılmasıyla birlikte ekonomik toparlanmayı göstermektedir. Örneğin, GSYİH Reel Büyüme oranı 2020 yılında yaşanan pandemi nedeni ile -16,2% iken, 2021 yılında 3,9%’a ve 2022 yılında ise 13,3%’e yükselmiştir. Benzer şekilde, GSYİH Kişi Başına değeri de 2020 yılında 10.055 USD iken, 2021 yılında 11.129 USD’ye ve 2022 yılında ise 14.636 USD’ye çıkmıştır. Bu veriler, KKTC’nin ekonomik büyümesinin pandemi sonrası dönemde hızlandığını göstermektedir.
Tabloda yer alan diğer veriler, ülkenin dış ticaret açısından da önemli gelişmeler kaydettiğini göstermektedir. Örneğin, İhracat değeri 2020 yılında 106,4 milyon USD iken, 2021 yılında 134,8 milyon USD’ye ve 2022 yılında ise 125.594 milyon USD’ye ulaşmıştır. Bu veriler, KKTC’nin ihracat pazarlarının çeşitlendiğini ve rekabet gücünün arttığını göstermektedir. Ayrıca, Dış Ticaret Hacmi/GSYİH oranı da 2020 yılında 46.79% iken, 2021 yılında 50.41%’a ve 2022 yılında ise 53.086%’a yükselmiştir. Bu veriler, ülkenin dış ticaretin ekonomiye katkısının arttığını göstermektedir.
Tabloda yer alan istihdam ile ilgili veriler, KKTC’nin pandemi dönemi yaşanan işsizlik sorununu da büyük ölçüde çözdüğünü göstermektedir. Örneğin, İşsizlik Oranı 2020 yılında 10,1% iken, 2021 yılında 7,8%’e ve 2022 yılında ise 6,3%’e düşmüştür. Bu veriler, ülkemizin istihdam piyasasının canlandığını ve iş gücünün verimliliğinin arttığını göstermektedir.
Ülkenin pandemi sonrası yaşanan enflasyon ile mücadele etmesine gereklilik duyulduğunu TÜFE rakamlarının gelişimini göstermektedir. Örneğin, TÜFE Yıl Sonu oranı 2020 yılında 15.03% iken, 2021 yılında 46.09%’a ve 2022 yılında ise 94.51%’e çıkmıştır. Bu veriler, KKTC’nin fiyat istikrarını sağlamak için gerekli önlemleri alması gerektiğini göstermektedir.
Devlet Planlama Örgütü olarak, sizlere en güncel ve doğru verileri sunmak için çalışmaktayız. Sizinle işbirliği içinde olmaktan memnuniyet duyarız.”