Türkiye'de kuruyan göllerin sayısı domino etkisi gibi giderek artıyor. En belirgin sebebi iklim değişikliği olsa da, göllerin kurumasındaki tek faktör bu değil. TRT Haber ekibi göller dosyasını açtı, kurumaların asıl nedenini yerinde araştırdı.
Eber Gölü bir zamanlar Türkiye'nin 11'nci büyük gölüydü. Şimdi ise kaybolmaya yüz tutmuş göller arasında. Kaybın en büyük sebebi insan. Vahşi sulama göle küresel ısınmadan daha fazla zarar veriyor. Eber Gölü'nün yüzde 90’ı çekildi. Derinlik, 21 metreden 1 metreye düştü. Uzmanlar, göldeki çekilme için bir araştırma yaptı. Sonuç ise çarpıcı.
"İnsan faktörü çok önemli"
Konuya ilişkin TRT Haber'e değerlendirmelerde bulunan Afyon Kocatepe Üniversitesi Öğretim Görevlisi Pro. Dr. Uğur Cengiz Erişmiş, "Önümüzdeki seneye hazırlık olsun diye kaçak kanallar açılıyor. Bu tür insan faktörü çok önemli. Bu tür koruma içerisindeki faktör vatandaşlık. Vatandaşlık görevimizi bizler o alanda sorumlu olarak yerine getirmiyoruz." diye konuştu.
"Göl suyunun oksijen değeri binde bir bile değil"
Eber Gölü Kılavuzu Kadir Ateş de, "Çevre Bakanlığından araştırma için yetkili kişiler geldi. Devlet Su İşleri'nden de yetkili kişiler geldi. Bazı noktalardan 3 tahlil aldılar. Bu tahliller sonucunda Eber Gölü'nün suyunun oksijen değeri 0,0095 çıktı, binde bir bile değil." dedi.
Bu oran suyu dördüncü sınıf kalite yapıyor. Su yeşile dönüyor ve hiçbir canlı gölden beslenemiyor. Eber'de son 45 günde 50 noktada yangın çıktı. Yangının sebebi ne sabotaj ne de sıcaklık.
Çıkan yangınlara ilişkin konuşan Ateş, "Bu yangınların başlıca sebeplerinden bazıları, insanların saz kesimlerinde, alan belirlemesi. Alan belirleyince, ben bir alan belirlemişim bir başkası geldiğinde ben orayı kesmesini istemiyorum. birbirlerine inat uğruna ateşe veriyorlar." dedi.
Su kirli, balık yok. Bölge halkı için umut olan göldeki kamışlar ise ticaret için yeterli ölçülerde değil. Bir gölün kuruması bir su kaynağının yok olması demek değil. Binlerce canlının hayatın kaybolması demek.
Akşehir, Avlan, Akgöz, Seyfe'nin de kuruma sebepleri aynı, insan eliyle yok edildiler. Onlar artık bir göl olarak haritada yok. Ancak, Eber için hala şans var.
Kamera-Dron: Sayit Ersan Kurgu: Berkay Arslan
TRT