Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, yargıda yeni düzenlemelerin yapılacağını duyurdu. Adli yardım sisteminin yeniden düzenleneceğinin, hak mahrumiyetlerinin önüne geçileceğinin altını çizdi.
Avukatlık kanunu gibi yargıda yeni reformlar meclisin açılmasıyla gündeme gelecek. Bu başlıklardan biri de “Hukuki Himaye Sigortası” olacak.
Hukuki haklara ulaşmak kolaylaşacak
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın “Hukuk sigortası olarak anılan ve değişik ülkelerde uygulaması bulunan Hukuki Himaye Sigortası'nı Türkiye'ye de kazandırmayı planlıyoruz” diyerek duyurduğu sigorta türü, aslında vatandaşların hukuki haklarına ulaşmayı kolaylaştıran bir sistem.
Halihazırda bazı ülkelerde yaygın olan “Hukuki Himaye Sigortası” sistemi, belli bir sigorta primi ödenerek sigorta poliçesinde belirlenen risklerin ortaya çıkması durumunda sigortacının avukat masrafı, dava masrafı giderlerini ödemeyi üstlendiği bir sigorta türü. Yani, kişilerin düşük bir prim karşılığında hukuki yardım alarak adalete erişimlerini daha kolay hale getirmeyi sağlıyor.
Tüketici Sorunları Derneği (TÜSODER) Başkanvekili Avukat Rıdvan Yıldız, sistem hakkında daha detaylı bilgileri TRT Haber’e değerlendirdi.
“Amaç, hak arama eşitliğinin sağlanması”
Sistemin amacı vatandaşların hak arama eşitliğini daha da kolaylaştırmak. Hukuki sorunlar ortaya çıktığında artan masrafları karşılamak sistem sayesinde daha düşük bütçeli olacak. Avukat Yıldız, “Hukuki Himaye Sigortası” sayesinde adalete olan güvenin de artacağı görüşünde.
“Hukuki himaye sigortası, belli bir sigorta primi ödenerek sigorta poliçesinde belirlenen risklerin ortaya çıkması durumunda sigortacının avukat masrafı, dava masrafı giderlerini ödemeyi üstlendiği bir sigorta türü. Bu sigortada amaç hak arama eşitliğinin sağlanması. Özellikle orta ve alt gelir grupları bir hukuki sorun çıktığında avukat ve dava masraflarını ödemekte zorlanıyor. Bu da hak aramayı güçleştiriyor.
Kısıtlı bilgiyle kendileri dava takip etmeye çalışanlar çoğunlukla olumsuz sonuçlarla karşılaşıyor. Bu durum toplumun adalet sistemine güvensizliğini artıran sebeplerden.
Dolayısıyla belli bir oranda prim ödeyerek geliri yüksek olmayan vatandaşlar da hukuki olarak haklarını daha etkin kullanma şansına sahip olacaklar.”
"Sistemden herkes yararlanabilecek"
Sigortadan tüm vatandaşların yararlanması bekleniyor. Yıldız, KASKO örneğini vererek bu durumu açıklıyor.
“Hukuki himaye sigortası, tüm vatandaşlar için geçerli olacaktır. Örneğin KASKO yaptıran her vatandaş aracı zarar gördüğünde sigorta poliçesi kapsamında zararını sigortadan temin edebiliyor. Burada da sigorta poliçesi kapsamındaki hukuki risklere karşı bu sigortayı yaptıran tüm vatandaşlar bu sistemden faydalanabilecek.”
“Sigorta şirketleri ile yürütülmesi vatandaşın lehine olabilir”
Sistemle hukuki süreçler koruma altına alınacak. Yıldız, Avrupa ülkelerinde de bu sistemin uygulandığını belirterek, işlemlerin sigorta şirketlerinde yapılmasının vatandaşlar için önemli olduğuna dikkat çekiyor.
“Sistem, belirli risklere karşı vatandaşın sigorta primi ödeyerek hukuki koruma altına alınmasını amaçlıyor. Nasıl ki ortaya çıkan zararların karşılanmasının güçlüğü nedeniyle trafik sigortası varsa aynı şekilde sıradan vatandaşların hukuki olarak güvenceye alınması için hukuki koruma sigortası önemli bir işlev görecek.
Özellikle Avrupa ülkelerinde Hukuki himaye sigortasının daha hassas bir şekilde uygulanmaya çalışıldığı görülüyor. Çünkü sistem doğru işlemediğinde bu sefer hukuki hak kayıplarının doğma riski de mevcut. Ülkemizde de bu uygulamanın özellikle bu alanda ihtisaslaşması sigorta şirketleri ile yürütülmesi vatandaşın lehine olabilir.”
Ne zaman uygulamaya girebilir?
Sürecin başlaması için ilk olarak meclisin açılması bekleniyor. Yasal düzenlemelerin yapılıp, sistemin uygulamaya girmesi ise bir seneden fazla sürebilir.
“Hukuki himaye sigortası, yasal düzenlemeye ihtiyaç duymaktadır. Ayrıca sigorta şirketlerinin de buna uyumlu hale gelmesi gerekeceği düşünüldüğünde önümüzdeki yıldan önce tam anlamıyla bu sistemin uygulamaya girmesi zor görünüyor.”
TRT